Samenwerkende Gezondheidsfondsen - Beter Gezond
De Samenwerkende Gezondheidsfondsen bundelt de krachten van 24 gezondheidsfondsen
Door de vergrijzing stijgt het aantal mensen met één of meer chronische aandoeningen. Door onderlinge samenwerking proberen gezondheidsfondsen mensen met een chronische aandoening zo fit en betrokken mogelijk te houden en co-morbiditeit te voorkomen. Daarnaast zetten de gezondheidsfondsen zich gezamenlijk in voor een gezonde leefstijl. Zo worden aandoeningen voorkomen of uitgesteld, de impact ervan verminderd en komen grote doorbraken in de medische wereld steeds sneller binnen handbereik. Het rendement van elke gedoneerde euro aan een gezondheidsfonds is hoger dan ooit.
Tekst: Jeroen Kuypers
Fotografie: Ruud Voest
Foto: Hanneke Dessing links en Iris Groenenberg rechts
Toen Nederland voorzitter was van de EU werden concrete stappen ondernomen om de verbetering van productsamenstelling hoog op de Brusselse agenda te krijgen: minder suiker, zout en verzadigd vet in voedingsmiddelen en minder kidsmarketing. Het waren onder andere de gezamenlijke gezondheidsfondsen die de regeringsleiders in Den Haag hebben bewogen om ook in Nederland productsamenstelling en kidsmarketing op de agenda te zetten. “Als collectief maken we grotere slagen dan ieder fonds voor zich. Dat is hard nodig.” zegt Hanneke Dessing, directeur van het Diabetes Fonds en bestuurslid van de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF).
‘Beter Gezond’
Voor het project Beter Gezond werken 21 gezondheidsfondsen samen om chronisch zieken te ondersteunen om zo fit en maatschappelijk betrokken mogelijk te kunnen leven. “Onderschat de impact van een chronische aandoening niet. Ze start vaak met beperkte klachten, maar naarmate de aandoening vordert, legt deze een steeds groter beslag op iemands tijd, energie en sociaal leven. Het is onze uitdaging om deze impact te verminderen zodat chronisch zieken minimaal belast worden door hun aandoening en zo goed mogelijk deel uit kunnen blijven maken van de maatschappij.”
‘De Gezonde Generatie’
Omdat de meeste aandoeningen, zoals diabetes, dementie en chronische nierschade (nog) niet te genezen zijn, blijft preventie van groot belang. Daarom zetten de gezondheidsfondsen zich samen in om aandoeningen zo goed mogelijk te voorkomen en een gezonde leefstijl te stimuleren. De fondsen zijn daarom gezamenlijk het project ‘Gezonde Generatie’ gestart. “Onze droom is om van de kinderen die vanaf 2020 geboren worden ‘De Gezonde Generatie’ te maken,” aldus Iris Groenenberg, programmamedewerker preventie bij de Nierstichting.
Maatschappelijk omslagpunt
Succesvolle preventie vereist veranderingen in leefstijl. Meer dan acht miljoen Nederlanders lijden onder een chronische aandoening, ruim vier miljoen van hen zelfs onder meer dan één aandoening tegelijk. Met de vergrijzing nemen deze aantallen alleen maar toe. Gelukkig is er ook sprake van bewustwording van bepaalde gezondheidsrisico’s en het belang van een gezonde leefstijl en voeding. Er kan zelfs gesproken worden van een maatschappelijk omslagpunt, en dat stemt weer hoopvol. De gezondheidsfondsen helpen om deze omslag te maken en zien dit als een belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid. “ De overheid hamert er tegenwoordig sterk op dat mensen hun eigen verantwoordelijkheid nemen,” merkt Iris Groenenberg op. “Misschien te sterk. Wij denken dat er op bepaalde vlakken toch echt behoefte is aan maatregelen die mensen ondersteunen. Soms is dat voorlichting of lotgenotencontact, maar dat kan natuurlijk ook wetgeving zijn, die we voorstellen aan Den Haag. De gezonde keuze moet de makkelijke keuze worden.”
Spectaculaire vooruitgang
Wie nu ziek wordt, geneest nog niet altijd, maar leidt wel een langer en comfortabeler leven dan vroeger. Zo moest de eerste generatie diabetespatiënten zichzelf inspuiten met grote, onhandige naalden en met insuline van varkens. Tegenwoordig zijn de naalden veel kleiner en zijn er veel betere insulines op de markt. Dialysepatiënten worden nog steeds gekoppeld aan een immens groot apparaat. Nu verwachten onderzoekers eind volgend jaar in Nederland het prototype van een draagbare kunstnier dat vervolgens getest wordt op een kleine groep patiënten. De eerste patiënten met ernstige brandwonden worden volgend jaar behandeld met in een lab gekweekte ‘eigen’ huid afkomstig uit de huidcellen van de patiënt zelf. Zo wordt de nieuwe huid niet afgestoten, overleeft de patiënt met grote brandwonden en geneest de patiënt sneller met minder littekens.
Volgens Hanneke Dessing wordt er jaarlijks vooruitgang geboekt, op allerlei fronten voor diverse ziektebeelden, en voeren die kwantitatieve verbeteringen tot een kwalitatieve sprong voorwaarts. “Kanker is een goed voorbeeld. Daar zag je jaar na jaar het aantal patiënten dat genas licht toenemen en ineens een volledig nieuw type behandeling ontstaan, de immuuntherapie, waarmee een groep die tot dan toe ten dode was opgeschreven, opeens veel betere vooruitzichten heeft.” De totale vooruitgang is zelfs al zó groot dat voor een aantal chronische aandoeningen, genezing een reële optie wordt. “Transplantaties met nieuwe organen die uit lichaamseigen cellen zijn gegroeid behoren niet langer tot het domein van de science fiction. Ook hier staan we op een keerpunt. Wie nu ziek is, gaat nog spectaculaire vooruitgang zien en daar waarschijnlijk ook van kunnen profiteren. Onze gezondheidsfondsen spelen een grote rol in het mogelijk maken van deze vooruitgang.”
Specifiek Nederlandse bijdrage
“De rol van Nederland in het wetenschappelijk onderzoek is groot,” zegt Iris Groenenberg. “De investeringen van de gezondheidsfondsen zijn essentieel om wetenschappelijke onderzoekers hier hun werk te laten doen en dus ook om al sterke onderzoeksgroepen in Nederland te houden en uit te bouwen. De specifiek Nederlandse bijdrage aan de ontwikkelingen van nieuwe therapieën en medicijnen
is aanzienlijk. In dat opzicht zijn we het tegendeel van een klein land. Op het gebied van het genezen van aandoeningen heeft Nederland zelfs een koploperpostitie. Ook de rol van gezondheidsfondsen is groot, al was het maar omdat die in veel andere landen zoveel kleiner is. De fondsen daar krijgen minder donaties, beschikken over een kleinere organisatie en over minder banden met de werelden van wetenschap, politiek en gezondheidszorg en maatschappelijke ontwikkelingen.”
Inspraak en inbreng
Fondsen financieren steeds gerichter in wetenschappelijk onderzoek en zetten zich in om medicijnen versneld bij de patiënt te krijgen. Patiënten worden in een vroeg stadium betrokken bij onderzoek. “De transparantie van ons werk is toegenomen en ook de inspraak en inbreng van de patiënten is belangrijk voor de fondsen” zegt Hanneke Dessing. “Waaraan hebben zij het meeste behoefte? Hoe ervaren zij behandelingen? De antwoorden op die vragen vertalen wij op onze beurt weer rechtstreeks naar de wetenschappers, zorgverleners en bedrijven, zodat zij daar bijvoorbeeld in de ontwikkeling van behandelingen rekening mee kunnen houden.”
In de SGF zijn de volgende fondsen vertegenwoordigd: Aids Fonds, Alzheimer Nederland, Diabetes Fonds, Epilepsiefonds, Fonds Verstandelijke Gehandicapten, Hartstichting, Hersenstichting, Johanna Kinderfonds, KWF Kankerbestrijding, Longfonds, Maag Lever Darm Stichting, Mind, Nederlandse Brandwonden Stichting, Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting, Nierstichting, Prinses Beatrix Spierfonds, Reumafonds, Revalidatiefonds, Stichting ALS, Stichting MS research, Trombosestichting.
