Nalaten aan kunst en cultuur

Een legaat is jouw applaus achteraf

Liefhebbers van cultuur in Rotterdam zijn vaak bijzonder betrokken bij één of meerdere kunstvormen. Wie graag pianorecitals in de Doelen bijwoont, speelt soms thuis ook piano; wie geregeld Showroom MAMA bezoekt, creëert zelf niet onverdienstelijk. Maar natuurlijk hoef je geen klavier te bespelen om volop van een professionele uitvoering te kunnen genieten. Toch voelt ook de zuivere luisteraar diep van binnen de wens zelf virtuoos te zijn. Nalaten aan kunst en cultuur biedt de mogelijkheid méér te zijn dan alleentoehoorder of toeschouwer. Legaten worden rechtstreeks ingezet voor het maken van cultuurprogramma’s. Wie nalaat aan de instelling van zijn of haar keuze, kan bij leven aangeven aan welk aspect van het creatieve proces dit bedrag besteed moet worden. Via uw schenking speelt u toch mee.

Tekst: Jeroen Kuypers

Bij veel mensen speelt kunst een essentiële rol in hun leven. Wie in zijn jeugd een bepaalde expositie bezocht in het museum, kan daar toen zó gegrepen zijn door wat er te zien was, dat het zaadje van de kunstliefde definitief geplant is. Het theater is de plek waar verhalen op het toneel wordt uitgevoerd die een diepe indruk maken. De herkenning in de dialogen van de spelers kan er zelfs toe leiden dat de toeschouwer ter plekke besluit zich in het werkelijke leven, in navolging van die uitgebeelde omstandigheden, anders te gaan gedragen. Zo kan kunst richting geven aan het leven, dat veel verder gaat dan enkel plezier.

Een emotionele band

Geld creëert zelf geen kunst maar het laat maar wel de mogelijkheid om kunst en cultuur tot bloei te brengen. Theaters, musea, concertzalen, filmhuizen – ze hebben stuk voor stuk financiering nodig om hun publiek kunst- en cultuurprogramma’s te kunnen presenteren. Eigen inkomsten uit tickets en verkoop vormen één van de geldstromen, subsidies een tweede, schenkingen door bedrijven en particulieren een derde. Ze zijn allemaal even belangrijk om optimaal te kunnen functioneren. Nederlanders schenken gul aan goede doelen en Rotterdammers vormen daarop geen uitzondering. Toch blijkt uit onderzoek dat het nalaten aan culturele doelen voor Nederlanders minder vanzelfsprekend is dan aan bijvoorbeeld medisch onderzoek of ontwikkelingshulp. Toch is de emotionele band bij kunst en cultuur niet minder groot, integendeel. Het lijkt erop dat Rotterdammers zich te weinig bewust zijn van de mogelijkheid om na te laten aan een culturele instelling.

ikwashier010

“Om die mogelijkheid beter op het netvlies van de Rotterdammer te krijgen, om ze er meer van bewust te maken, hebben zo’n zestig Rotterdamse instellingen op het gebied van kunst en cultuur de handen ineen geslagen,” zegt Mathilde Stuyling de Lange, fondsenwerver en hoofd development bij de Kunsthal in Rotterdam. “We hebben daarvoor de toepasselijke naam ikwashier010 bedacht, waarbij 010 slaat op het hele gebied van de stad en de omgeving.” Ikwashier010 laat via campagnes zien welke grote rol nalatenschappen spelen in het vormgeven van het rijke en gevarieerde kunst- en cultuuraanbod dat zo kenmerkend is voor de Maassstad en haar directe omgeving. Via de website ikwashier010.nl kan de bezoeker ook zien welke persoon zich binnen elk van die instellingen om fondsenwerving (waar nalatenschappen deel van uitmaken) bekommert en hoe die gecontacteerd kan worden.

Wensen inwilligen

Want een culturele instelling opnemen in je testament kan, net als het genieten van kunst, een combinatie van ondergaan en meedoen zijn. “Donaties komen ten goede aan de culturele programmering,” zegt Audrey Janssen, hoofd marketing & development bij het Jeugdtheater Hofplein. “Dat is vrij breed, want
kunsteducatie aan jongeren maakt hier bijvoorbeeld evengoed deel van uit als de aankoop van kunstwerken. Als iemand overweegt een Rotterdamse culturele instelling op te nemen in zijn testament, kan die vrijblijvend met elke aangesloten instelling praten over de mogelijkheden. Wat iemand wil nalaten, dat hoeven we niet te weten, maar iemands wensen willen wij graag leren kennen en inwilligen.” In dit opzicht is het nalaten aan cultuur dus een verlengstuk van het genieten ervan tijdens je leven. Als kunstliefhebber heb je voorkeuren.

Nadenken over nalaten

Niemand denkt graag na over zijn eigen overlijden, maar er zijn momenten waarop de vraag wat er dan met het geld dient te gebeuren toch gesteld wordt: wanneer we trouwen en een huis kopen, of als we het huis verkopen en kleiner gaan wonen. Zeker als er een volledig afbetaald huis van de hand gaat, komt er meestal een aanzienlijk bedrag op de bankrekening te staan. Dat hoeft niet altijd integraal naar de kinderen of andere familieleden te gaan. Een deel ervan kan naar de galerie, het debatpodium of medialab dat lange tijd zo’n integraal deel van het leven was. Er zijn ook mensen die geen kinderen hebben en heel hun vermogen een bestemming willen geven die overeen komt met de waarden die zij in hun leven uitdragen. Kunst kan daarvan de belangrijkste zijn. Maar of het nu om grotere of kleinere legaten gaat, elke nalatenschap is welkom in deze sector. De kunst en cultuur van en voor alle Rotterdammers vaart er wel bij. Wie nalaat aan kunst en cultuur laat na aan de hele stad en blijft tegelijk in een bepaald opzicht voorgoed verbonden met de gekozen instelling. “Een legaat is meer dan alleen geld,” besluit Mathilde Stuyling de Lange. “In zekere zin is een legaat jouw applaus achteraf.” Een applaus
dat klinkt en blijft klinken.